Ég veit ekki hvort þú hefur hugsað mikið um hvernig kennsla er skipulögð í grunnskólum. En oft er það þannig að kennarar eru beðnir um að kenna fag – jafnvel þótt þeir hafi hvorki áhuga né sérþekkingu í því fagi og það er vandamál – vegna þess að áhuginn skiptir máli.
Við vitum öll að góður kennari með brennandi áhuga getur kveikt áhuga hjá áður áhugalausum nemanda. Það er engin tilviljun að besti náttúrufræðikennarinn sem þú manst eftir, var líklega líka sá áhugasamasti. Þess vegna finnst mér nauðsynlegt að við látum aðeins kennara kenna stærðfræði, sem hafa sérmenntað sig í stærðfræðikennslu eða hafa raunverulegan áhuga stærðfræði.
Ég myndi jafnvel segja að það ætti að flokka stærðfræði með listgreinum. Við myndum varla biðja íslenskukennara um að kenna smíði, nema hann hafi sérstakan áhuga og kunnáttu. Það sama ætti að gilda um stærðfræði.
Af hverju er þetta svona mikilvægt?
Rannsóknir sýna að stærðfræðikvíði hjá kennurum hefur mælanleg neikvæð áhrif á árangur nemenda. Í einni stórri bandarískri rannsókn (Ramirez o.fl., 2018) kom í ljós að nemendur í 9. bekk náðu verri árangri í stærðfræði ef kennarinn þeirra upplifði kvíða gagnvart stærðfræðinni – og þetta var óháð því hversu góðir nemendurnir voru áður. Kvíðinn hjá kennaranum hafði áhrif.
Það sem verra er: nemendur skynja ómeðvitað viðhorf kennarans. Þeir finna ef kennarinn trúir ekki að öll börn geti lært stærðfræði. Ef nemendur fá þau skilaboð, dregur það úr trú þeirra á eigin getu og oft líka áhuganum á náminu.
Kennarar með mikinn kvíða kjósa líka gjarnan hefðbundnari kennsluaðferðir: töflukennslu (beina kennslu), utanbókarlærdóm, eitt rétt svar og minna svigrúm fyrir spurningar eða tilraunir. Það dregur úr þátttöku og sjálfstæðri hugsun nemenda og skapar neikvæðan vítahring.
Þetta getur líka haft áhrif til lengri tíma. Stúlkur, sérstaklega, eru næmar fyrir viðhorfum kvenkyns kennara. Ef kennarinn sýnir kvíða eða óöryggi, getur það styrkt staðalmyndir eins og að stelpur séu „ekki góðar í stærðfræði“. Það er alvarlegt.
En að lokum: þetta snýst ekki um kunnáttuleysi. Margir kennarar sem glíma við kvíða gagnvart stærðfræði, kunna stærðfræði. En lykilatriðið í rannsókninni er að kvíðinn hindrar þá í að koma þekkingunni til skila og hefur neikvæð áhrif á námsárangur nemenda.
Bestu kveðjur,
Gyða stærðfræðikennari
hjá stærðfræði.is
PS. Heimild:
Ramirez, G., Hooper, S. Y., Kersting, N. B., Ferguson, R. og Yeager, D. (2018). Teacher math anxiety relates to adolescent students’ math achievement. AERA Open, 4(1), 1–13. https://doi.org/10.1177/2332858418756052