Heldur þú að unglingurinn þinn hafi einhvern tíma setið í tíma og hugsað „Af hverju skil ég þetta ekki þegar allir aðrir virðast skilja?“
Eða kannski hefurðu séð barn gera sitt besta, en samt draga sig í hlé af því það er týnt í efni sem átti að vera kunnuglegt?
Það gerist oftar en við höldum – sérstaklega í stærðfræði. Og það er ekki því að unglingurinn þinn sé „lélegur í stærðfræði“. Oft vantar bara smá upprifjun eða einfaldlega tækifæri til að byggja upp skilninginn frá grunni, áður en haldið er í flóknari verkefni.
Hugsum okkur Alex, nemanda í 10. bekk. Hán situr í stærðfræðitíma þar sem farið er í algebrubrot – þessi dæmigerðu „1/x + ⅔“ dæmi sem flest okkar muna örlítið óþægilega eftir.
Kennarinn útskýrir vel, bókin er ítarleg og allir virðast skilja, nema Alex. Hán reynir að fylgjast með, les útskýringar, hlustar á kennarann útskýra aftur, en skilur samt ekki. Að lokum gefst hán upp og þykist skilja efnið og lætur fara líitð fyrir sér.
Það er ótrúlega erfitt fyrir nemendur að vera í þessari stöðu. Að sitja í stofu með samnemendum sem annað hvort skilja eða þykjast skilja, en sjálfur er maður týndur. Og það versta er að nemendur upplifa að þeir séu einu sem skilja ekkert og að þeir geti ekki lært stærðfræði.
En það er það ekki – öll geta lært stærðfræði.
Kennslubækur og kennarar gera stundum ráð fyrir því að allir nemendur séu með ákveðinn grunn, en raunveruleikinn er sá að flestir þurfa smá upprifjun.
Áður en nemendur eiga að leysa dæmi eins og þetta algebrubrot:
½ + ⅔x = ?
Þá þurfa þeir að vera öruggir með einfaldari dæmi eins og:
⅕ + ⅖ = ?
⅓ + ⅖ = ?
Og það þarf að gefa þeim tækifæri til að glíma við dæmin sjálfir, án þess að fá svarið strax. Ef þau fá ekki tækifæri til að hugsa, þá festist efnið ekki og nemendur ná ekki að yfirfæra þessa grunn þekkingu yfir á flóknari dæmi.
Það er ekki hægt að kenna algebrubrot á skilvirkan hátt nema allir séu með grunninn á hreinu.
Við sem kennarar getum gert miklu betur með því að bakka aðeins, spyrja út í fyrri þekkingu og tryggja að allir séu með grunninn sem þarf til að silja efnið, áður en við höldum áfram. Kennsluaðferðir eins og hugsandi skólastofa gera þetta að lykilatriði: sú kennslufræði byggir á að byrjað er á því að rifja upp, til að tryggja að allir hafi ákveðinn grunn sem þeir þurfa að hafa til að geta leyst verkefni dagsinsi (Liljedahl, 2021).
Einhver sagði:
“If something feels too hard, it just means the first step is not small enough.”
Það er flott setning en hún á ekki alltaf við í stærðfræði. Stundum dugar ekki að brjóta dæmið niður. Við þurfum að fara til baka, rifja upp og tryggja skilninginn áður en við bútum verkefnin niður.
Bestu kveðjur,
Gyða stærðfræðikennari
hjá stærðfræði.is
Heimild
Liljedahl, P. (2021). Building thinking classrooms in mathematics, grades K–12: 14 teaching practices for enhancing learning. Corwin.